
कोणीही जर एखाद्याला मारण्याच्या उद्देशाने किंवा अशा प्रकारे शारीरिक इजा करण्याच्या हेतूने कृती केली ज्यामुळे मृत्यू होण्याची शक्यता आहे किंवा त्याला हे माहीत असूनसुद्धा की त्याच्या कृतीमुळे मृत्यू होऊ शकतो आणि त्यामुळे मृत्यू झाला, तर ती कृती 'गैर इरादतन हत्या' (Culpable Homicide) मानली जाते.
IPC कलम 299: सोप्या भाषेत समजावून सांगितलेले
जर एखादी व्यक्ती दुसऱ्याचा मृत्यू घडवते — मारण्याचा हेतू ठेवून, मृत्यू होईल अशा स्वरूपाची इजा करण्याच्या हेतूने, किंवा त्याच्या कृतीमुळे मृत्यू होऊ शकतो हे माहिती असूनसुद्धा — तर ती कृती गैर इरादतन हत्या मानली जाते. याचा अर्थ असा की त्या व्यक्तीने आपल्या कृतींचा गंभीर परिणाम समजूनदेखील ती कृती केली. हे कलम हे दर्शवते की अशा प्रकारे कोणाचा मृत्यू घडवणे ही गंभीर बाब आहे आणि त्या व्यक्तीला कायदेशीरदृष्ट्या जबाबदार धरले जाते.
IPC कलम 299 चे महत्त्वाचे मुद्दे:
गुन्हा | गैर इरादतन हत्या |
---|---|
शिक्षा | आजीवन कारावास किंवा दहा वर्षांपर्यंत कारावास व दंड (जर हेतूने केले असेल) दहा वर्षांपर्यंत कारावास किंवा दंड किंवा दोन्ही (जर केवळ माहिती असून कृती केली असेल) |
पोलिस तपास | पोलिस तपास आवश्यक (Cognizable) |
जामीन | जामीन नाकारता येण्याजोगा (Non-bailable) |
कोणत्या न्यायालयात चालवले जाते | सत्र न्यायालय (Court of Session) |
समझोता होऊ शकतो का? | न होणारा गुन्हा (Non-compoundable) |
{टीप: गैर इरादतन हत्येची शिक्षा IPC च्या कलम 304 अंतर्गत दिली जाते}